YAPRAK ANALİZİNİN ÖNEMİ VE AMACI

Bitki analizinin en önemli amacı; bitki bünyesindeki besin elementleri miktarını ortaya koymaktır. Bir başka ifadeyle; bitkilerin yetiştirildikleri topraklardaki beslenme durumları ve beslenmelerinde herhangi bir olumsuzluk yaratacak faktör varsa bu durumu belirlemektir.

Genel olarak;

  • Bitki besin elementi eksiklik belirtilerinin teşhisi,
  • Gizli kalmış noksanlıkların ortaya çıkmasını,
  • Toprakların besin sağlama kapasitelerinin belirlenmesi amacıyla toprak testlerine yardımcı olarak,
  • Besin elementlerinin elverişliliklerini ve bitkilerin besin alımı kapasitelerini belirlemek,
  • Besin elementi durumu ile bitki performansı arasındaki ilişkileri incelemek
  • Gübreleme programının daha doğru hazırlanmasını ve sorunların daha kesin çözümlere ulaşması vb. amaçlar için bitki analizi yapılır.

YAPRAK ÖRNEĞİ ALINIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

  • Yaprak örnekleri, her bitki için uygun fizyolojik dönemde alınmalıdır.
  • Arazide (tarla veya serada) zig-zag şekilde hareket ederek, arazi büyüklüğüne ve bitki çeşidine göre yeterli sayıda numune alınmalıdır.
  • Alınan yaprak numunelerinin tür ve çeşit özellikleri aynı olmalıdır.
  • Meyve bahçelerinde U veya X şeklinde hareket ederek ve bir ağaç atlayarak, omuz hizasındaki o yıla ait güneş gören sürgünlerden numuneler alınmalıdır.
  • 20 dekarı geçmemek koşulu ile bir bahçeden bir yaprak örneği alınması yeterlidir.
  • Meyve ağaçları bir bahçede farklı yaşlarda bulunabilir (Örneğin; 5-25 yaşındaki gibi). Bu durumlarda bu ağaçların yaprakları karıştırılmamalıdır. Ancak 15-25 yaşlarındaki ağaçların yaprakları karıştırılabilir.
  • Özellikle aşırı derecede besin noksanlığı görülen yapraklar seçilmeli ve bu durum bahçe bilgi formunda belirtilmelidir. Bahçenin tamamında besin noksanlığı görülen durumlarda yaprakları ayırmaya gerek yoktur.
  • Bahçenin bir kısmı toprak tipi olarak diğer kısmından tamamı ile farklı olabilir. Bahçe, toprak tipi bakımından farklılık arz ediyor ise, farklı her toprak tipine göre numuneler ayrı alınmalıdır.
  • Yapraklar günün herhangi bir zamanında alınabilir. Bununla birlikte yapraklar ıslak olmamalı, yağmur ve ilaçlama sonrası yaprak alınmamalıdır.
Gelişme DönemiÖrnek Alım Şekli
 Tarla Bitkileri
 Mısır
1-Fide dönemi (30 cm den küçük)Bitkinin tüm toprak üstü bölümü
2-Tepe püskülü öncesiTepe yapraklarının çıktığı noktanın hemen altında henüz gelişmesini tamamlamamış tam yaprak.
3-Tepe püskülü ve koçan sürgününden koçan püskül çıkışına dekKoçanın çıktığı boğumdaki yaprak tümüyle alınır.
 Soya ve Diğer Baklagiller
Çiçeklenme dönemi öncesi veya başlangıcı sırasıBitkinin tepesinde tam olarak gelişmiş 2-3 yaprak
 Ot, Mera ve Yem Bitkileri
Tohum için başak çıkış öncesi yada yem bitkisi kalitesinin en optimum olduğu dönemEn yukarıdan 4 yaprak ayası
 Tütün
Çiçeklenmeden önceEn yukarıdan tamamen olgunlaşmış yaprak
 Pamuk
İlk çiçekten önce ya da ilk çiçekte yada ilk tarak göründüğündeAna gövde üzerinde henüz gelişimini tamamlamış en genç yaprak
 SEBZELER
 Patates
Çiçeklenmeden önce veya çiçeklenme başlangıcındaBüyüme ucundan itibaren 3-6 yaprak
 Başlı Sebzeler (Lahana vs.)
Baş oluşturmadan önceHelezon ya da ortadan itibaren dışa doğru ilk olgunlaşan yaprak
 Domates (Tarla)
Çiçeklenmeden önce veya ilk çiçeklenme sırasındaBüyüme ucundan itibaren 3.üncü yada 4.üncü yaprak
 Domates (Sera)
Çiçeklenmeden önce veya ilk çiçeklenme sırasında1-Genç bitkiler: 2. ve 3. salkımlara bitişik yapraklar. 2-Yaşlı bitkiler: 4. ve 6. salkımlardaki yapraklar
İlk çiçeklenme öncesi veya sırasıBitkinin tepesinde tamamen gelişmiş 2-3 yaprak
 KÖK SEBZELER
 Havuç, Soğan, Pancar
Kök ve baş irileşmeden önceOlgunlaşmış en genç yaprak sapı
 Kereviz
Gelişme dönemi ortası(30-43cm)Olgunlaşmış en genç yaprak sapı
 YAPRAKLI SEBZELER
 Marul, Ispanak
Gelişme dönemi ortasıOlgunlaşmış en genç yaprak
 Bezelye
İlk çiçeklenme sırası ya da öncesiTepeden itibaren 3.üncü boğumdaki yapraklar
 BOSTANLAR
 Kavun, Karpuz, Salatalık
Meyve tutumu öncesi gelişme dönemi başlangıcıAna gövdede bitkinin topraktan itibaren yukarı doğru bölümünde olgun yaprak
 MEYVELER
 Elma, Kayısı, Badem, Erik, Şeftali, Armut, Kiraz,Vişne, Zeytin
Gelişme dönemi ortasıAynı yıl içerisinde süren sürgün ya da gelişen bölümlerin en aşağısına yakın yapraklar ve ağacın dört bir yönünden.
 Çilek
ÇilekGelişmesini tamamlayan en genç yapraklar
 Turunçgiller
Gelişme dönemi ortası (Eylül-Kasım)6-7 aylık ilkbahardan itibaren oluşmuş meyvesiz sürgünler üzerinde yeni olgunlaşmış yapraklar
 Asma
1-Çiçeklenme dönemi sonu 2-Gelişme mevsimi ortası1-Meyve salkımlarına bitişik yaprakların sapı 2-Lateral sürgünler üzerinde en genç olgun yapraklar
 SÜS BİTKİLERİ
 Süs Ağaçları
İçinde bulunan yıl sürgünleriGelişmesini tamamlamış yaprak
 Süs Çalıları
İçinde bulunan yıl sürgünleriGelişmesini tamamlamış yaprak
 Çim
Normal gelişme mevsimiYaprak ayası elle kirletilmeden toplanır
 Güller
Çiçek dönemi sırasındaÇiçek taşıyan sürgün üzerinden üstten itibaren 3. – 4. yaprak
 Karanfil
1-Tepesi kopartılmamış bitki 2-Tepesi kopartılmış bitki1-Bitkinin kök boğazından itibaren yukarıda 4. ve 5. yaprak çifti 2-Primer lateralin tepesinden itibaren 5. ve 6. yaprak çifti